Van pater Daniël zullen we deze week geen nieuwsbrief mogen ontvangen. Hij wil de Goede Week samen met de kloostergemeenschap in bezinning doorbrengen. Het zal de bewoners van Mar Yakub niet moeilijk vallen zich te herbronnen vermits ook zij door de coronacrisis “in hun kot” moeten blijven.

Waarmee we even terugkeren in het verleden, naar de zwaar beproefde tijd (2013) dat al-Qaeda de streek én het klooster belaagde, insloot, bedreigde. Ook toen ging Mar Yakub op slot. Pater Daniël beschrijft de invulling van Witte Donderdag, Goede Vrijdag, Stille Zaterdag én Pasen met uitgebreide liturgische diensten en gebeden zowel overdag als ‘s nachts. En het gevaar – de terroristen – komt steeds dichterbij. Op het hoofd van moeder Agnes-Mariam werd zelfs een prijs geplaatst. Maandenlang werd Qâra en tot voor de ingangspoort Mar Yakub bezet door 60.000 jihadi’s.

“Op Paaszondag om 13.00 uur telefoneert abuna Georges (Qâra) om te zeggen dat het toch niet veilig genoeg is om te komen en zo vieren we opnieuw de Latijnse ritus van de paasmis, weliswaar met Byzantijnse gebruiken en gezangen. Tot onze blijde verrassing verschijnt abuna Georges plots op maandagmiddag. Op weg gaan blijft voor hem evenwel erg gevaarlijk. Hij is gelukkig zelf een Arabisch figuur met een kleine zwarte baard… Woensdag in de ochtend komt een delegatie van de soennitische families, die in de nieuwbouw opgevangen zijn, ons een Zalig Pasen wensen. Uit veiligheid zijn we hen toch niet meer gaan bezoeken. Nu is het weerzien des te hartelijker… Onder het middageten lezen we de aandoenlijke brief van de zusters van St Jozef van Aleppo. Zij blijven leven onder kanonschoten en mitrailleurvuur… Aleppo, ooit het economische hart van Syrië, is een ruïne: 1300 fabrieken zijn verwoest, 130.000 families zitten zonder werk. Er is geen electriciteit… Dokters zijn vertrokken en durven niet terugkomen of andere blijven net voor hun veiligheid in het ziekenhuis en leven gescheiden van hun families. Apotheken leeggeroofd en verwoest. De rebellen gebruiken de medicamenten voor zichzelf… Vooral christenen worden bedreigd. Naast anderen werden drie priesters gekidnapt en niemand weet waar ze zijn. Meerdere kerken verwoest, hele dorpen verlaten… Op 19 maart hebben terroristen met chemische wapens 25 Syrische burgers gedood en tientallen verwond – iets waarover de westerse media met geen woord hebben gerept…”

Pater Daniël kon toen nog niet weten dat de situatie na Pasen zodanig zou verslechten dat heel de kloostergemeenschap verschillende keren gereed stond om te vluchten… iets wat niet doorging omdat het te gevaarlijk was buiten te komen. Het Syrische leger mét de onschatbare hulp van Hezbollah legde de terroristen rond Damascus het vuur aan de schenen – zij trokken zich terug, vluchtten richting Libanon, hergroepeerden en belegerden Mar Yakub. Talrijke nachten werden in veilige ruimtes – o.a. de crypte – doorgebracht.

Zaterdag 16 – zondag 17 november 2013:

“Ondertussen wordt het ene rozenhoedje na het andere gebeden… De zuster van de zang begint een heel repertorium. Het zijn meestal Arabische, charismatische liederen die luid worden meegezongen. Het is nodig opdat de kinderen de bombardementen niet te erg horen… De gevechten gaan onverminderd voort… Alle verbindingen, ook van de telefoon, zijn afgesloten. Later zullen we horen dat alles kapotgeschoten is… Op zondag worden de bombardementen en beschietingen steeds heviger… We zullen deze nacht toch moeten vertrekken. Naar Dair Atiah? … Ik geef ook de algemene absolutie. Dit klooster moeten verlaten is hartverscheurend. Maar… zoals het al eerder ging… het blijkt veel te gevaarlijk… Door een stap buiten de muren te zetten, zouden we overgeleverd zijn aan een massa terroristen…Dan barst de hel pas goed los… In de namiddag beginnen enkele zusters in onze schuilplaats zelf de grote akathisten-hymne te zingen, waardoor Constantinopel ooit bevrijd werd… Het duurt uren… En alles bij kaarslicht… In de tuin en rondom het klooster zit het vol met zwaarbewapende rebellen… Van 04.00 tot 06.00 uur enorm en aanhoudend geknal met zware bombardementen. De gebouwen daveren… Het is nu duidelijk dat we het mikpunt zijn voor de terroristen, die met onze gemeenschap voorgoed willen afrekenen en het klooster willen innemen zoals helaas in de voorbije eeuwen al herhaaldelijk is gebeurd… Is dit het uur U? Dan vliegt plotseling de deur van de crypte open en een soldaat met het geweer in de aanslag valt binnen. Hij druipt van de regen en zegt vriendelijk en met een brede glimlach van oor tot oor: “Wees niet bang, we hebben de toestand onder controle.” … Geloof het of niet, de naam van deze soldaat is Roech Allah, Geest van God.”

Keren we terug naar het heden. Syrië is nog lang niet uit de ellende. En daar bovenop komt dan de coronacrisis. Mar Yakub zit opnieuw op slot. Ditmaal sluipt de vijand geluidloos binnen. Alles is duur geworden. De sancties worden hardvochtig gehandhaafd. Men redt zich – ze hebben daar wel voor heter vuren gestaan.

Op Google Maps kunt u de geografische ligging bekijken: klik hier. Links bovenaan, op 2 km van Qâra ligt Mar Yakub. Verschuif de kaart erheen. U kan de schaal vergroten via het +-teken. Klik onderaan links op de satelliet-afbeelding en u krijgt een duidelijker beeld. Het klooster omvat 30 ha binnen de muren en 10 ha buiten. In de crypte nog een stuk hout dat naar verluidt deel uitgemaakt heeft van een galg waaraan de moslims meer dan 100 monniken opgehangen hebben nadat deze weigerden het christelijk geloof af te zweren. In het eerste oorlogsdagboek van pater Daniël vindt u een historisch overzicht van het bewogen leven van het klooster door de eeuwen heen, beginnend bij ca. 565-578 n.C., aan de hand van een binnen de muren gevonden muntstuk van keizer Justinianus.

Dankzij de bezielende kracht van het geloof van zuster Agnes-Mariam verrees een ruïne uit de as, werd de woestijngrond vruchtbaar en kon hulp geboden worden in het geteisterde Syrië. Meer info – geschiedenis, bewoners, hulpverlening – vindt u in het Engels en Frans op de webstek: https://www.maryakub.net/english en hier http://www.maryakubcharity.org/

Een sprongetje naar 2016: Pasen in Mar Yakub

De oorlogsdagboeken van pater Daniël zijn nog steeds te verkrijgen bij de Uitgeverij De Blauwe Tijger.