In de 14de en 15de eeuw zaten de polyfone componisten ook hier bij ons. Ze waren zelfs bekend tot in Italië. ‘I FIamminghi’ genoemd. De Vlamingen. De Franco-Vlaamse polyfonisten waren als een exportproduct, zoals onze chocolade of onze trappistenbieren: iedereen in Europa wilde er van kunnen genieten. Waarom?
Vlaamse polyfonisten hadden blijkbaar iets meer te bieden. Het waren trendsetters, met meer elegantie in hun muziek, meer gevoel voor melodie, en een heel eigen klank, die je niet hoorde bij de Engelse of Italiaanse collega’s. Een belangrijke terugvalbasis voor Vlaamse polyfonisten waren de Vlaamse steden, zoals Brugge. En dat was geen toeval, want in Brugge was er….GELD!
Brugge was onderdeel van de Bourgondische Nederlanden geworden en zo groeide de stad uit tot een economische kosmopolitische magneet, vol luxegoederen, specerijen, waar je ook paneelschilderijen en verluchte manuscripten (manuscripten met illustraties en versiering) kon kopen. Brugge was een rijke stad met veel opportuniteiten, dus ook componisten trokken naar hier, zoals Jacob Obrecht.
Eén van die Vlaamse polyfonisten die bekend werd tot in Italië was Jacob Obrecht. Geboren in 1457, Gentenaar, geboren als zoon van een stadstrompetter. Hij werkte als zangmeester in Bergen op Zoom, werkte daarna lange tijd aan de Sint-Donaaskerk in Brugge en in de laatste jaren van z’n leven trok hij op eigen houtje naar Italië om er te gaan werken aan het hof van Ferrara…Want daar was een plekje vrijgekomen door de dood van Josquin Desprez (… voor de taalliefhebbers: u herkent hierin het Vlaamse “Josken”), nog zo een bekende polyfonist. Een van de belangrijkste werken dat Obrecht hier componeerde, tijdens zijn verblijf in Brugge, was de Missa de Sancto Donatiano. Een mis om een van de rijkste zakenmannen van Brugge hier te herdenken: Donaas De Moor. 4 oktober 1487 klonk voor het eerst in de kapel van Donatius, de Missa de Sancto Donatiano. De mis was een prachtig staaltje polyfonie. Jacob Obrecht kon uitpakken met de mooiste meerstemmige muziek, in combinatie met orgel en klokgelui. En hij kon ook muzikaal illustreren wat voor een goed man die Donaas De Moor was. Een rijke zakenman die huizen bouwde voor de armen. Dat laat Obrecht heel subtiel horen door in zijn mis een lied te verwerken, een lied over de armen: Gefft den armen gefanghen. Waarin er wordt gevraagd dat gelovigen gul moeten zijn voor de minder bedeelde medemens.
Wie tijd en zin heeft kan via dit bruggetje 1u31min naar de Missa de Sancto Donatio – opvoering van de Tallis Scholars in de St. Jacobskerk, Brugge, van 10.5.18 kijken. Een meesterwerk dat in deze prachtige “concertzaal” tot volle gelding komt!