Charles Edward Ives werd geboren in Danbury, Connecticut in 1874. Hij behoort dus tot de generatie Reger – Schönberg – Rachmaninov – Ravel – de Falla… Als zoon van een muziekleraar en dirigent van de plaatselijke harmonie kreeg hij al vanaf zijn vijfde jaar muziekonderricht. Als jongen speelde hij de kleine trom in vaders harmonie. Zijn vader experimenteerde graag met instrumentale klanken en het harmonieorkest was het ideale proefkonijn.
https://youtu.be/BEeDJ-nloYY
Ives werd vanaf zijn dertiende organist in verschillende kerken en later koorleider. Van die tijd dateren ook zijn eerste composities.
Van 1894 tot 1898 studeerde hij aan de Yale-universiteit. Hij nam muzieklessen bij compositieleraar Horatio Parker en componeerde onder zijn toezicht zijn enige conformistische werken uit zij oeuvre. In 1898 werd hij klerk bij een verzekeringsmaatschappij en in 1907 compagnon in een New Yorks agentschap van de Washington Life Insurance Company. Ives richtte het agentschap “Ives en Myrick” op, dat een florissant bestaan heeft gekend. Zijn financieel succes was een waarborg voor zijn artistieke zelfstandigheid. Het maakte ham mogelijk zijn composities te laten drukken en alle exemplaren van deze uitgaven cadeau te doen aan geïnteresseerden.
Aan de pianosonate met de titel ‘Concord, Massachusetts 1840-1860’ voegde hij een geschrift toe ‘Essays before a sonata’ waarin hij opmerkt: “These prefatory essays were written by the composer for those who can’t stand his music and the music for those who can’t stand his essays; to those who can’t stand both, the whole is respectfully dedicated” (Dit essay is geschreven door de componist voor wie de muziek onbegrijpelijk is en de muziek is geschreven voor wie het essay niet begrijpt; het geheel is met alle respect opgedragen aan wie van geen van beide iets begrijpt). Deze sonate laat ‘akkoorden’ horen waarin alle zwarte toetsen van twee octaven tegelijk voorkomen. Deze akkoorden moeten, volgens de componist, gespeeld worden door het neerdrukken van een eind hout.
In het manuscript van een vroeger sonate-achtig werk, de Three-Page Sonata (1905) staat tussen de noten geschreven: ‘Terug naar het eerste thema – alle mooie sonates moeten een eerste thema hebben’.
Ives ging door met componeren tot het begin van de jaren 1920. Verzwakt door ziekte – hij leed aan suikerziekte en een hartkwaal – en ontgoocheling door de oorlog, nam hij nog slechts sporadisch vroegere composities voor aanvulling of wijziging ter hand. In 1930 zegde hij het verzekeringsleven vaarwel en trok hij zich terug. Op het platteland liep deze vreemde componist rond in een boerenkiel, hij las geen kranten, bezocht geen concerten en officiële bijeenkomsten en weigerde een radio in huis te nemen.
Aan zijn meest weidse concept, de “University Symphony”, werkte Ives met tussenpozen van 1911 tot 1951. Dat hij ongevoelig was voor eerbewijzen, toonde hij toen hij in 1947 de Pulitzer-prijs voor zijn Derde Symfonie in ontvangst nam met volgende woorden: “Prijzen zijn voor schooljongens; ik ben geen schooljongen meer”. Dat zijn oeuvre gedurende zijn leven vrijwel algemeen werd afgewezen, liet hem koud. Hij was alleen blij met de trouw van zijn echtgenote Harmony.