Kopergravure volgens een illustratie van J. Droit uit de 16de eeuw
Iemand van rang en stand in de Middeleeuwen was gedwongenermate nogal uithuizig. Als ridder of nobele moesten er ontelbare slagen uitgevochten en bedevaarten bijgewoond worden en met wat geluk men bovendien nog aan een kruistocht deelnemen. En gedurende deze verplaatsingen moest de vrouwelijke wederhelft thuis blijven. Alleen.
Het spreekwoord “als de kat van huis is, dansen de muizen” indachtig werd het vrouwtje door manlief een kuisheidsgordel aangebracht. Beter voorkomen dan genezen, nietwaar? En zo kon de reislustige echtgenoot met een gerust gemoed maanden, zo niet jaren, van huis blijven zonder zich zorgen hoeven te maken over de trouw van zijn dierbare echtgenote.
Dat is wat historische romans en films en het een of ander geschiedenisboek ons willen wijsmaken. Het probleem is dat er eigenlijk, feitelijk, voor de kuisheidsgordel geen eigentijds bewijs voor is. Noch in historische teksten, brieven of enig andere geloofwaardige middeleeuwse bron.
Volgens de germanist Albrecht Classen vindt de oudste vermelding van een dergelijk voorwerp in het “Bellifortis” van Konrad Kyeser uit het jaar 1405. Daarin beschreef de Duitse oorlogstechnicus wapens uit dat tijdperk en – in een nawoord – een ijzeren broek zoals die door de Florentijnse vrouwen zou gedragen worden. Wanneer en waarom werd niet vermeld. Daarbij ter verduidelijking een tekening. Daar het slechts bij deze eenmalige vermelding bleef gaan wetenschappers vandaag ervan uit dat Kyser zijn uiteenzetting met een grapje besloten heeft.
Niet alleen zijn er geen bewijzen voor het gebruik van de kuisheidsgordel in de Middeleeuwen, die dingen zouden ook niet bruikbaar geweest zijn. Experten van het Semmelweis Museum in Boedapest, waar in 2010 een tentoonstelling aan dit thema gewijs werd, wijzen op gezondheidsproblemen, zoals beschreven in Livescience.com.
Hoe zou men deze ruwe harde ‘kledingstukken’ aan het onderlichaam kunnen (ver)dragen hebben zonder dat ze binnen de kortste tijd diepe ontstoken wonden zouden veroorzaken, vroegen zich de Hongaarse wetenschappers af. Indien men vrouwen bij de toenmalige hygiënische omstandigheden inderdaad voor weken, maanden… in een kuisheidsgordel gestoken had, zou dat meteen hun doodsvonnis betekend hebben.
Waarvan komt dan dit verzinsel over de middeleeuwse kuisheidsgordel? Historici vermoeden dat de mythe uit de baroktijd (ca. 1575 tot 1770) stamt. Men wou tijdens deze vreugdevolle tijden de Middeleeuwen als bijzonder achterlijk en duister doen uitschijnen.
Classen vergelijkt de kuisheidsgordelmythe met de wijd verbreide en eveneens foutieve Middeleeuwse opvatting dat de aarde een platte schijf was. Volgens de germanist een poging om de via de tekortkomingen van de beschaving in het verleden de eigen tijd in een beter licht te plaatsen.
Onze redactie vraagt zich af op welke wijze historici* er zullen in slagen tijdens de huidige ‘verrijkings’tijden onze ‘oude’ beschaving als achterlijk te doen uitschijnen.
* poco politici, journalisten, EU, links crapuul…
FT
Of dat nu waarheid is of niet , het is of was pure discriminatie tegenover het zwakke geslacht . De vrouwen zouden een kuisheidgordel moeten dragen , waren er in die tijd dan geen slotenmakers ? De man of het sterke geslacht kon en mocht zijn gang gaan .Het zou eerlijk zijn moest de vrouw haar man voorzien van een kuisheidpenishouder met hangslot als hij weer eens moest gaan vechten . Misschien een kluif voor de groene partij , de voorvechters van de gelijkheid om alsnog te debateren over dat ongelijkheidsprobleem