Ondertekening van het Plakkaat van Verlatinghe (1581)
Op 26 juli 1581 werd het zogenaamde Plakkaat van Verlatinghe ondertekend door de Staten-Generaal van de Verenigde Nederlanden. Met het document, ook wel de akte van Afzwering genoemd, namen de noordelijke gewesten afstand van de Spaanse koning Filips II.
Het Plakkaat van Verlatinghe wordt ook wel gezien als de onafhankelijkheidsverklaring van de Nederlanden en een belangrijke voorloper van de Grondwet. Voor het eerst in de Tachtigjarige Oorlog kwamen de autoriteiten expliciet in opstand tegen de koning.
Filips II
Het Plakkaat werd samengesteld vanuit de overtuiging dat vorst en volk een soort ongeschreven contract met elkaar hadden. Als de vorst zich als een tiran zou gedragen of in strijd met de rechten en vrijheden van de gewesten regeerde, dan kon hij worden afgezet. Volgens de Nederlandse gewesten had Filips II zijn rechten op de Nederlanden verspeeld. De verklaring werd ondertekend door gedeputeerden van Brabant, Gelre en Zutphen, Vlaanderen, Friesland, Holland, Zeeland, Mechelen en Overijssel. Vertegenwoordigers van deze gewesten stelden vervolgens een nieuwe eed van trouw aan de Verenigde Nederlanden op waarmee ze zich gelijk ontsloegen van de eed aan Filips II.
Na de ondertekening van het Plakkaat van Verlatinghe werd er niet onmiddellijk een republiek gevormd. De Staten Generaal gingen eerst nog op zoek naar een andere vorst. Toen er geen kandidaat werd gevonden, werd in 1588 besloten verder te gaan als republiek.
FVE
Misschien zou ‘nationale feestdag voor De Nederlanden’ zelfs nog correcter zijn?
Misschien was dat tot stand gekomen had het protestantisme de Rijksgedachte niet opgegeven en zich niet had afgescheurd van het Rijk. Willem van Oranje en Marnix van Sint-Aldegonde hebben in hun strijd tegen Spanje en de fanatiekeling Filip II herhaaldelijk de hulp van de toenmalige Duitse vorsten ingeroepen. Maar vermits de Nederlanden niet meer tot het Rijk behoorden gaven ze hieraan geen gehoor. Kortzichtig want ze hadden al hun zuidelijk bastion, Zwitserland, verloren en nu verloor het Rijk ook nog zijn Westmark, met als gevolg dat sindsdien de westelijke grens voortdurend terugweek tot op de dag van vandaag (denk maar aan ons niet ophoudend gebied verlies)
Met het Verdrag van Munster gaven de noordelijke Nederlanden ons echter definitief de doodsteek en lieten ons vallen als een baksteen, wij het hart der Nederlanden. En hoe dat hart eruit zag bewijzen Vondel en Rembrandt, beiden afkomstig uit de Zuidelijke-Nederlanden, krachtiger gezegd: van Zuid Nederlandse stam.