“Wir sind das Volk”

Op 9 november 1989 om 22.30 uur viel de Berlijnse Muur en de Oost-Berlijners konden ongehinderd de DDR verlaten.  Eindelijk vrij…  Met hun dromen en verwachtingen over een leven in de vrije wereld.  Vandaag weten ze dat het niet allemaal goud is wat blinkt.  Toen waren ze nog “het gelukkigste volk er wereld”. 

Quasi elke Duitser weet waar hij zich in die nacht  bevond.  Het antwoord op een vraag van een journalist tijdens een persconferentie veranderde niet slechts het leven van de mensen, maar ook van een land, van een continent.

Günter Schabowski van het Politbüro der SED had juist de nieuwe DDR-reisvoorschriften voorgelezen, toen hij nadien de vraag kreeg wanneer de nieuwe wet in kracht zou treden.  Het antwoord kwam klaar en duidelijk: “Die treedt volgens mij nu, onmiddellijk in werking.”  Hij schreef hiermee geschiedenis.

Het zat eraan te komen.  Teveel leed, teveel doden en plotseling genoeg moed om op te staan tegen de SED-dictatuur.

“Wir sind das Volk.”

Vrijheid van mening, van de pers, vrijheid om te reizen, de vrijheid om zelf te kunnen beslissen over je eigen leven.

De eerste zgn. maandagbetoging begon op 4 september 1989 in Leipzig, na een traditioneel vredesgebed.  Burgerbewegingen eisten al lang een fundamentele politieke verandering.  Die betoging zou het begin inluiden van de herfstrevolutie in de DDR, die, met de val van de Muur in de nacht van 9 op 10 november 1989, haar doel bereikte.

Na die persconferentie was er geen houden meer aan.  Onmiddellijk trokken de mensen naar de Muur, die nog steeds gesloten was voor DDR-burgers zonder een geldig visum.  In de loop van de avond is de menigte bij de grensovergang Bornholmer Strasse niet meer te houden.  Vanaf 21.00 uur scandeert de menigte haar eis “Open de poort!”.  De soldaten twijfelen; ze hebben hierover geen instructies gekregen.  Tot om 22.30 uur de hoogste in rang beslist: “Het is niet meer tegen te houden.  We moeten de GÜST (Grenzübergangsstelle – grensovergang) open maken.  Ik staak met de controles en laat de mensen door.”
Tegen middernacht worden alle grensovergangen geopend.  Het einde van de DDR-dictatuur.

De moedige burgers van de DDR hebben bewezen dat weerstand tegen onderdrukking – van eender welke aard – uiteindelijk slaagt.
Vrijheid begint altijd in het hoofd.

Floriaan Terbeke