De vrijlating van Julian Assange werpt een schaduw, niet alleen op de vrijheid der media in het westen, maar ook op de tot op vandaag durende westerse koloniale heerschappij. Voorwaarde voor zijn vrijlating was immers dat de grondlegger van WikiLeaks schuldig zou pleiten aan een inbreuk op de VSA spionagewet uit het jaar 1917. Die werd toen in het leven geroepen om de publicatie van geheime documenten tegen te gaan.

Assange moest dus schuld bekennen voor een rechtbank in Saipan, de hoofdstad van de Noordelijke Marianen, een eilandengroep in de Stille Oceaan. Dit is een VSA-gebied, hoewel de bewoners geen stemrecht hebben, niet voor de presidents-, niet voor de parlementsverkiezingen. Dit telt ook voor Guam, het zuidelijkste der Marianen eilanden, dat regeringstechnisch afgescheiden werd en dat door de VN tot op de dag van vandaag als “gebied zonder eigen regering” (Non-Self-Governing Territories, NSGT) opgelijst wordt. M.a.w. kolonies. Amerikaanse kolonies. Guam is een niets minder dan een VSA-militaire basis tégen een mogelijke opmars van China.

De kolonisering der Marianen, ingezet door Spanje, begon in de tweede helft van de 17de eeuw. Reeds in maart 1521 had de Portugees Fernão de Magalhães, die in opdracht van de Spaanse kroon een zeeweg via Amerika naar Zuidoost-Azië zocht, de eilanden bereikt. Hij trok echter verder en landde vervolgens op de Filipijnen, waar hij op 27 april 1521 bij een gevecht met de inboorlingen omkwam. Sinds 1565 eiste Spanje de Marianen op en gebruikte vooral Guam als tussenstation voor handelsschepen, die tussen de Spaanse koloniën, aan beide kanten van de Stille Oceaan – Mexico en de Filipijnen – pendelten. Vanaf 1668 begon Spanje de Marianen ook in alle aspecten te onderwerpen. De oorlogen die het daarvoor tegen de inboorlingen, de Chamorro voerde, duurden tot in het jaar 1699 en kostten een groot gedeelte van de Chamorro-bevolking – ook door de uit Europa meegebrachte ziektes – het leven.

In de tweede helft van de 19de eeuw werden de Marianen de speelbal van meerdere koloniale machten. Het Duitse Keizerrijk had er ook een oogje op geworpen, o.a. met handelsrechten in het jaar 1885. Maar ook, of vooral, de VSA, die na de oorlog tegen Spanje in 1898 diens Stille Oceaan-koloniën onderwierpen, nl. de Filipijnen en de Marianen.

Na het spierballengerol der Duitse oorlogsmarine in het jaar 1898 voor de kust van de Filipijnse hoofdstad Manilla, gekend als het “Manilla-incident”, deden de VSA in 1899 grootmoedig afstand van de Noordelijke Marianen ten voordele van het Duitse Rijk en behielden slechts Guam, het zuidelijkste én grootste eiland der Marianen. De structurele scheiding tussen de beide regio’s van de eilandengroep, veroorzaakt door de koloniale bezetters, bestaat tot vandaag. Na WOI werden de Noordelijke Marianen aan Japan overgemaakt, dat ze vervolgens na de WOII-nederlaag afstond aan … de VSA. Die hadden immers de koloniale heerschappij over Guam onverminderd behouden.

De Noordelijke Marianen werden in het jaar 1978 als Commonwealth of the Northern Mariana Islands (CNMI) bij de VSA ingedeeld. Daar dit gebeurde na een bevestigend referendum werden zij door de VN in 1990 van de lijst “gebieden zonder eigen regering”, die tot op heden bestaande territoria onder vreemde heerschappij bevat, geschrapt. De bewoners der Noordelijke Marianen zijn VS-burgers, echter zonder stemrecht daar hen de status van een volwaardige VS-staat geweigerd werd. Sinds 2008 mogen ze een afgevaardigde naar het VS-parlement sturen, echter zonder stemrecht. VS-rechtbanken zijn in Saipan aanwezig – reden dat de rechtszaak tegen Julian Assange daar kon plaats vinden.

Guam is een ander verhaal. In 1969 weigerden de eilandbewoners in een referendum de vereniging met de Noordelijke Marianen. Alle pogingen de status van Guam ook per referendum op te lossen liepen mis. Derhalve wordt het eiland door de VN nog steeds op de lijst “gebieden zonder eigen regering” vermeld en zetten deze zich voor een grotere zelfbeschikking in. Vergelijkbaar met de inwoners der Noordelijke Marianen hebben de Guam-bewoners ook de Amerikaanse nationaliteit, mogen echter niet deelnemen aan de VSA-presidentsverkiezingen. Ook zij sturen een afgevaardigde zonder stemrecht naar het VSA-parlement. Dit veroorzaakt wrijvingen. Eisen van volledige onafhankelijkheid, dan wel een volwaardige VSA-staat blijven onbeantwoord. Critici noemen Guams status onverbloemd een “neokoloniaal anachronisme”.

Daarbij hebben zowel Guam als de Noordelijke Marianen voor de VSA en voor het westen een belangrijke geostrategische betekenis. Ze maken deel uit van de zgn. tweede eilandenketting, die van Japan via de Marianen en Palau tot aan Papoea-Nieuw-Guinea reikt en die na de eerste eilandenketting (Japan, Ryukyu-eilanden, Taiwan, Filipijnen, Borneo) een soort plan B voor een Stille Oceaanomsingeling van China vormt.

De VSA zijn militair op Guam alom aanwezig met zowel een luchtmacht- (Anderson Air Force Base) als een marinebasis (Naval Base Guam), die voortdurend vergroot wordt. Zij dienen enerzijds als tussenstation voor troepen en materiaal, die vanuit de VSA over de Stille Oceaan richting Azië verhuisd worden. Anderzijds kan men vanuit Guam luchtaanvallen op China uitvoeren. Daar ermee rekening gehouden wordt dat bij een oorlog de grote VSA-bases op Guam tot de eerste doelwitten van Chinese afweerraketten zullen horen, hebben de VSA beslist hun bases op de Marianen te verspreiden. Zij bouwen o.a. op het eiland Tinian, één der noordelijke Marianen, gesitueerd ten zuiden van Saipan, een nieuwe, strategische basis. (zie onderste video)

21ste eeuw-koloniën