In het eerste luik hebben we een tijdlijn geschetst: het ontstaan en de ontwikkeling, de opeenvolgende herbenamingen tot de huidige toestand.

In het tweede luik gaan we na hoe HTS aan de middelen geraakt is.

Een simpele vraag, waarop het antwoord niet eenvoudig in elkaar zit. Zou het Westen een gerenommeerde terroristische militie financieren? Zou het? Heeft de schapenvachttruuk resultaat gehad? Of had HTS er zelfs geen nood aan?

ABBA zong “The winner takes it all”. Waarmee alles gezegd is. In oorlogsvoering is het heel normaal dat de zegevierende strijdkracht zijn wil kan opleggen, het grondgebied inpalmen, de “strijders” toelaat te plunderen, vrouwen verkrachten en/of ontvoeren, brandschatten en alles wat tot de vreugderoes kan bijdragen. In vroeger tijden was het niet abnormaal dat huurlingen in plaats van soldij de belofte kregen dat ze een aantal dagen, weken, maanden, zowat alles mochten pikken wat hen beviel. Motivatie. In de huidige democratische tijden is dat niet anders; het wordt alleen anders in beeld gebracht. Als we bv. eens kijken hoe de grenzen in Europa hertekend werden na WOI en WOII dan wordt dit meteen duidelijk. En telkens is de burgerbevolking de pineut.

In een ideale wereld, zonder oorlog, wordt dit telkens na de verkiezingen in de praktijk gebracht met wat wij oneerbiedig “postjes pakken” noemen. De winnende partijen verdelen onder elkaar de buit. Vriendjespolitiek. In het Duits “Vetternwirtschaft”. Politieke benoemingen. Invloedgebruik. Ons kent ons. Of zelfs, indien nodig, achterdeurtjes en doofpotscenario’s. In het Amerikaans-Engels noemt men dit “spoils“.

Komen we terug bij HTS.

De leider van HTS, Abu Mohammed al-Goulani verklaarde op Al-Yazeera dat zijn groep geen steun krijgt – “van niemand” – (… S.A., Golfstaten, tellen die niet mee?) en dat het gros van hun inkomsten door overwinningen op anderen te verklaren is. Los daarvan accepteren ze groothartig elke steun, vanzelfsprekend zonder bijhorende voorwaarden, van eender wie, zoals bv. zakenlui en individuele personen. Of hij tevens verklaarde dat hij nooit zou liegen, konden we niet nagaan.

Het bovenstaande is gedeeltelijk waar, want HTS’ financiering komt vooral uit de binnengerijfde buit na veldslagen tegen de regering, tegen ISIS of andere zgn. “oppositie bewegingen”, i.e. door het Westen gekoesterde “gematigde rebellen”. (tabel 1) HTS discrimineert niet: buit is buit. Geld stinkt niet.

Tijdens de veldslag van eind 2017 / begin 2018 tegen de Nour al-Din al-Zanki Beweging, voerde HTS een tactiek in waarbij de buit voor de helft aan de individuele terrorist en de helft aan de groep uitgekeerd werd. Deze aanpak verzekerde HTS van een groot aantal loyale strijders en overtuigde leden van concurrerende groepen zich bij HTS aan te sluiten. HTS groeide en bloeide.

In de voorafgaande gevechten tegen Ahrar Sham midden 2017, nam HTS de volledige buit in beslag: miljoenen dollars. Bv. alleen al in de stad Salqin, ten NW van Idlib, kon HTS heel hun kamp – wapens en voertuigen – op hun actief schrijven; naar schatting goed voor een boekingswaarde van 1 miljoen dollar. In dezelfde regio nam HTS een mediastudio in met gesofisticeerd materiaal: goed voor 500.000 dollar. Magazijnen met ca. 2000 moderne auto’s veranderden ook van eigenaar; goed voor meer dan 20 miljoen dollar.

Het hoofdkwartier van Jaysh al-Sunna, een filiaal van Jaysh al-Fatih, één van de vier terroristische groepen die toen Idlib bestuurden, ging ook over in HTS’ handen. Andere, kleinere terroristische groepen zoals de Islamitische Beweging, lieten zich ook overtuigen… hun commandant Abou Bakr werd vermoord in een HTS gevangenis. Het hoofdkwartier van Abu Ali Wishah, die door bepaalde sjeiks gesteund werd, en andere, minder in het oog vallende groepen in Noord-Syrië lieten zich ook “overtuigen”.
HTS doet daar niet flauw over “The winner takes it all.” Wie overwonnen wordt, moet zich voegen naar de wensen van de overwinnaar.

Gevangenen- en lichamenruil

Het is niet ongebruikelijk dat tegenstanders met elkaar gevangenen en lichamen van overledenen ruilen of voor een behoorlijke som geld terugsturen. Goed voor miljoenen dollars. Zowel de Syrische als de Libanese regering betaalden hiervoor grote sommen. HTS mocht bv. 15 miljoen dollar innen voor de vrijlating van Libanese militaire officieren. En dat niet uitsluitend de Syrische of de regering der buurlanden hun portemonnee open trokken mag blijken uit een soortgelijk bedrag dat de Italiaanse regering over had voor een ruilhandel. Daar bovenop de sommen voor de vrijlating van buitenlandse journalisten, de lichamen van Hezbollah of Iraanse militairen en anderen. HTS is niet kieskeurig. Geld stinkt niet. (tabel 2)

Op een zeker moment was het zelfs gebruikelijk dat Iran en Hezbollah HTS ca. 200.000 dollar betaalden voor elk lichaam van een commandant en ca. 50.000 dollar voor een soldaat. Dit werd meer dan eens aangetoond tijdens de gevechten rond Aleppo en Idlib. In enkele gevallen was er geen geld bij gemoeid. Ruilhandel in natura: een dood lichaam voor een ander dood lichaam. HTS wil liefst de dode lichamen van hun eigen strijders terug hebben en van de gevangen genomen soldaten vanaf geraken.

Handel en belastingen

Officieel worden terroristische groeperingen in Syrië niet (meer) gefinancierd door externe bronnen (*).

Investeringen en handel stagneren in noord-Syrië. Nadat HTS de grensovergang van Bab al-Hawa onder controle kreeg, werd de handel en wandel verboden, behalve dan voor goedgekeurde “handelaars”. HTS heeft de volledige controle, het monopolie, op de handel, o.a. van suiker, kippen, bananen, benzine en diesel en andere dagelijkse verbruiksgoederen.

De Kamer van Koophandel staat machteloos. Protesteren leidt er slechts toe dat alles dichtgetimmerd wordt. HTS gebruikt de Kamer van Koophandel voor interne administratieve en organisatorische taken. HTS werkt ook aan hun imago: vrienden vallen in de prijzen, krijgen bv. de toelating voor de opening van een restaurant, waarbij de toevoer van de nodige producten gegarandeerd wordt, krijgen een job aangeboden, waarvoor een minder geliefde bewoner moest plaats ruimen. HTS houdt de tankstations en grote stroomvoorzieners onder controle in ruil voor “lidgeld”. HTS legde beslag op overheidsgronden nabij de Syrisch-Turkse grens en verkocht deze als bouwgronden aan vrienden.

HTS is de noodzakelijke partner bij de grensovergangen vanuit de Idlib provincie naar het regeringsgebied en legt douanetaxen op bij de invoer van producten. Morek is de belangrijkste grensovergang; HTS laat Huras al-Din, die voorheen daar de alleenheerschappij had, delen in de inkomsten. De Bab al-Hawa grensovergang wordt met niemand gedeeld. Geld stinkt niet.

HTS richtte de Watad Company op voor het beheer, verkoop, verspreiding van brandstoffen in Noord-Syrië. Zogezegd onafhankelijk, met Abu Ragheb al-Nabhan als alg. directeur, een oud-gediende brandstoffenverkoper in de regio. Even onafhankelijk als de Idlib regering. (…)

*Geen externe financiering?

Waar vanuit verschillende bronnen en invalshoeken zonder enige twijfel aangetoond werd dat de Witte Helmen een direct verband – een onderaannemer – met HTS, resp. al-Nusra, hebben worden zij nog altijd gefinancierd door het Westen.

De VSA gaan hen opnieuw steunen met de luttele som van 5 miljoen dollar. Ter herinnering verleden jaar kondigde Trump nog aan ermee te stoppen. Zo verklaarde hij trouwens ook met veel bombarie dat hij de Amerikaanse troepen terug naar huis zou halen, want “er viel immers niets te halen”. Geheugenverlies of teruggefloten? Met die 5 miljoen had hij een stuk van zijn geplande muur kunnen bouwen.

Louis Tobback wist het al: “Principes zijn als scheten: ophouden tot je niet meer kunt om ze dan stilletjes te laten vertrekken…” (Humo)