De geheimen van Steve Stevaert (alias het Heilig Paterke)

Wordt er in de klassieke media in Vlaanderen nog aan echte journalistiek gedaan? Zelden. Een uitzondering was de reeks ‘de geheimen van Steve Stevaert’, die vorige week liep in Het Laatste Nieuws. Journaliste Annick Grobben ging op zoek naar de achtergronden van de zelfmoord van de ooit zo populaire socialistische politicus, die zichzelf van het leven benam op 2 april 2015, nadat bekend raakte dat hij gedagvaard werd wegens verkrachting. Haar bevindingen zijn zonder meer spectaculair; de reeks roept eigenlijk nog meer vragen op dan ze beantwoordt, zeker over de versmelting tussen journalisten en politici in dit land.

Steve Stevaert werd bekend als ‘gezellige, menselijke’ politicus, die de sp.a met succes een ‘tof’ imago gaf en zo bij de federale verkiezingen van 2003 tot een nooit geziene 23,9 procent omhoog stuwde. Het Laatste Nieuws meldt dat dat vooral schone schijn was: Stevaert was een bikkelharde man, die mensen gebruikte waar het hem uitkwam, en die het vooral om macht, prestige en geld te doen was. ‘Voor de camera’s was Steve een ongelooflijke volksmens, erachter was het een ouderwetse machtspoliticus’, zegt architect De Gregorio, een intimus van Stevaert. ‘Steve is ooit eens uitgebeeld als Mao. Wel, Steve was dat ook. Hij was Mao.’ Ach, laten we eerlijk zijn, daar leren we niets nieuws: Stevaert past zo gewoon in het profiel van een lange rij toppolitici in binnen- en buitenland, die de argeloze kiezer charmeren, maar achter de schermen bikkelhard zijn. De lezer van dit blad had HLN niet nodig om dat te weten…

Seks
De volgende stelling die HLN hard maakt, is dat Stevaert een seksuele veelvraat was, die – ondanks zijn huwelijk – geen mooie vrouw met rust kon laten. Normaal behoren zo’n dingen tot het privéleven, maar toch doet HLN er goed aan dit uit te diepen: in het licht van de verkrachtingsbeschuldiging is wel degelijk relevant dat Stevaert het element ‘wederzijdse toestemming’ vaak uit het oog verloor. De eerste echte onthulling in de reeks is dat de verkrachtingszaak uit 2010 werd voorafgegaan door een incident van enkele jaren eerder, waarbij Stevaert met een vrouw iets ging eten, nadien in de wagen geen ‘neen’ aanvaardde, haar vastgreep om tot daden over te gaan, waarop zij zich kon losrukken en uit de auto wegvluchtte.
Opmerkelijk detail daarbij is dat het gaat om een … ‘bekende’ journaliste van de openbare omroep VRT. En dan rijst voor het eerst de vraag: hoe komt het dat zo’n incident volkomen uit de publiciteit gebleven is? Kan men zich voorstellen wat er zou gebeuren indien een Vlaams-nationaal politicus zoiets zou proberen bij een bekende VRT-journaliste?

Geef mij de sleutel…
De VRT bleek een uitgelezen jachtterrein voor Stevaert te zijn. ‘Stevaert stond op de redactie van de VRT wat te babbelen met de journaliste in kwestie. Plots riep hij een collega-journalist en zei luidop, terwijl daar nog een paar journalisten bij stonden: ‘Geef mij de sleutel van dat bureauke daar, want daar ga ik nu met haar de liefde bedrijven!’ Hij zei dat niet om te lachen, nee. Die journaliste smolt in die tijd voor Stevaert. En hoewel zij en Stevaert toen allebei een risico hebben genomen, was er hier tenminste sprake van wederzijdse toestemming.’ We hebben in het verleden in dit blad al vaak geschreven over de manier waarop de sp.a bij de nieuwsdienst van de VRT op een voorkeursbehandeling mag rekenen; dat het zover ging, dat is zelfs voor ons nieuw…

Niet alleen de VRT ging echter plat achterover voor Stevaert. Bij VTM werd een toonaangevend programma gemaakt, ‘Recht van Antwoord’, door Goedele Liekens, met in het panel één prominent politicus: Steve Stevaert. Daar werden in die tijd al vragen over gesteld, maar niemand in de ganse journalistieke wereld van Vlaanderen durfde blijkbaar een antwoord formuleren. Nochtans is het antwoord bekend: ‘Het was zo duidelijk en zo vanzelfsprekend dat ze zijn maîtresse was in de tijd dat hij in het panel zat van haar show ‘Recht van Antwoord’ op VTM, want ze verstopten het niet. De reden dat hij daar in het panel zat, was juist omdat ze een affaire hadden. En die verhouding was nogal intens.’

Verzwijgen
Als politiek en journalistiek zozeer versmelten dat de liefde bedreven wordt van in de coulissen van VTM tot in de kantoren van de VRT, dan moet dat er onherroepelijk toe leiden, dat politiek relevante zaken voor het publiek verzwegen worden. De reeks levert daar diverse krasse voorbeelden van.

Als Stevaert een verklaring moest afleggen voor het journaal, dan werd dat vier, vijf keer opnieuw opgenomen, om er toch maar voor te zorgen dat Stevaert er op zijn beste opstond. Kent u Vlaams-nationale politici die dezelfde mogelijkheden krijgen?

‘Steve hield ook schaamteloos ambtenaren in het zadel van wie hij nochtans wist dat het doorslechte mensen waren. Hij deed dat omdat hij ooit nog wel eens van die mensen gebruik zou kunnen maken én om zijn eigen sp.a’ers onder controle te houden’, klinkt het. Wij leggen dan zelf meteen de link met Ernest Bujok. Met dat onfris personage sloot Stevaert, zo lezen we, al vroeg in zijn carrière een deal: ‘Ik word burgemeester van Hasselt en gij minister.’ In de decennia die volgen zal deze apparatsjik opduiken in zowat alle fraude- en smeergeldschandalen rond de sp.a, wat hem op een veroordeling kwam te staan. Dat weerhield hem er niet van door Stevaert bij Gazet van Antwerpen binnengeloodst te worden, om er de VISA-crisis van 2003 te wreken: GvA wordt de Gazet van Janssens, en Roger van Houtte, de sterjournalist die het verhaal uitbracht, wordt kaltgestellt. Bujok speelt vandaag nog steeds een hoofdrol binnen Concentra.

De dames van Cuba
Een ander kras voorbeeld was de plotselinge liefde van Stevaert voor Cuba. Hij stak die liefde niet weg, ging er geregeld op bezoek, en gebruikte zijn macht als minister om het communistische regime ter wille te zijn. Berucht zijn de foto’s van afgeschreven bussen van De Lijn die rondbollen in Havana, waarbij de peperdure transportkosten via de Vlaamse regering betaald werden als ‘ontwikkelingshulp’. Het Vlaams Belang deed destijds zijn werk als oppositiepartij, legde de zaak bloot, en bracht de journalisten op de hoogte. Maar die waren niet geïnteresseerd… Nochtans had de liefde van Stevaert voor Cuba een opmerkelijk kantje: ‘Steve bazuinde rond dat hij op Cuba, wanneer hij daar met vrienden was, het gezelschap van mooie prostituees opzocht. Hij was één van de beste Cuba-kenners die ik ken, maar die mooie dames hoorden er ginds dus blijkbaar ook bij.’ En toch heeft in al die jaren geen enkele Vlaamse journalist daar ooit iets over opgevangen? Vreemd, erg vreemd.

Lekker eten
Tenzij die journalisten zelf alle reden hebben om bepaalde (kook)potjes gedekt te houden, natuurlijk. De reeks documenteert hoe Stevaert graag de VISA-kaart van de overheid (dus de belastingbetalende burger) bovenhaalt om zijn ‘vrienden’ uit te nodigen voor peperdure diners in sterrenrestaurants. ‘Na het afrekenen zei Steve: “Wat ik hier zojuist heb moeten betalen, dat durf ik echt niet te zeggen.”’ Maar wie zijn dan die ‘vrienden’, die door Stevaert zo graag en veel getrakteerd worden?

Het antwoord komt schaamteloos van oud-journalist Pol van den Driessche: ‘Het was traditie dat hij op 11 juli, feest van de Vlaamse Gemeenschap, elk jaar een hele bende journalisten mee uit eten nam na de receptie voor de gestelde lichamen op het stadhuis van Brussel. En met uit eten gaan, bedoel ik: goed uit eten gaan. Genre La Belle Maraîchère, en zo. Patrick Dewael was daar soms wel wat jaloers op. Die kwam op de receptie dan al aan ons vragen of we straks mee iets gingen eten en wij zeiden dan: “Nee, we gaan al met iemand anders en die is véél sympathieker en die kiest ook veel lekkerdere restaurants uit!” (lacht) En na de receptie van de gestelde lichamen op het koninklijk paleis in januari, een nog veel plechtigere bedoening, ging Steve ook uit eten met journalisten. Hij merkte dan altijd speels op dat je naar die gestelde lichamen moest gaan om je deel van de dotatie aan het koningshuis gewoon zelf op te drinken. Waar hij overigens aardig in slaagde.’

Bij zo’n uitspraak moet je toch even gaan zitten. We spreken hier over het land waar elke burger zowat de hoogste belastingen ter wereld betaalt, en waar journalisten zichzelf een kwaliteitskeurmerk geven, en beweren dat zij ‘onafhankelijk’ zijn. Maar die journalisten schuiven wel twee keer in één maand mee aan tafel in toprestaurants op kosten van de belastingbetaler met een toppoliticus. Hoeft het dan nog te verwonderen, dat alle andere fratsen van Stevaert met de mantel der liefde werden bedekt?

Journalistiek: corrupt tot op het bot
Want dat is één van de indrukken die na het lezen van de reeks blijft hangen. Deze stukken zijn ongetwijfeld pas gepubliceerd na lezing door drie juristen, en focussen eigenlijk maar op één stuk van Stevaerts activiteiten. Maar als we het ganse politieke parcours van Stevaert tot op het bot zouden uitspitten, wat is er nog dat we niet weten? Wat ging Stevaert steeds doen in Vietnam? Wat heeft hij uitgevreten bij Ethias, waarvan de redding ons ook miljarden heeft gekost? Waarom moest het gouverneurschap van Limburg plots, halsoverkop, ingeleverd worden? Volgens bronnen ‘omdat hij vrij wilde zijn’. Zou het? Of dreigde één of ander “majeur” politiek schandaal boven water te komen, waarin de stilte werd afgekocht door snel van het politieke toneel te verdwijnen?

De belangrijkste conclusie, voorlopig, heeft echter merkwaardig genoeg geen betrekking op Stevaert zelf. De conclusie is dat de journalistiek in Vlaanderen tot op het bot corrupt is. Alle deontologische regels, charters en statuten ten spijt laten zowel bij VRT als bij VTM journalisten zich door socialistische politici inpakken – met dure diners, uitgelezen wijnen, onderonsjes en zelfs intieme rendez-vous. Dat daarvoor in ruil een voorkeursbehandeling wordt gevraagd, blijkt uit alle harde statistieken van het aantal keren dat politici in uitzendingen worden uitgenodigd. Dat Yves Desmedt, de hogepriester van de snertjournalistiek, Stevaert op de voorpagina uitriep tot ‘God’, vat dat goed samen.

In een normale parlementaire democratie zou deze reeks leiden tot een stortvloed aan vragen in het Vlaams Parlement over minstens de openbare omroep, tot een opstand in de raad van bestuur van de VRT, en tot een reeks wettelijke maatregelen, zoals een verbod voor ministers of ambtenaren om journalisten nog uit te nodigen voor spijs en drank op kosten van de burger – een praktijk die in Nederland als totaal oneerbaar wordt beschouwd. Zullen we dat nog mogen meemaken? De kans dat men deze uitstekende reeks rustig laat passeren, om verder de grote ‘onafhankelijkheid’ van onze media en de ‘kwaliteit’ van de VRT te bejubelen, lijkt ons helaas groter…

    Audio

Met dank aan Anna voor de tip.