Maggie: gewogen en te licht bevonden
Staatssecretaris voor Asiel en Migratie Maggie De Block (Open VLD) cultiveert het imago van een harde tante. Voortdurend worden we om de oren geslagen met berichten dat de problemen in verband met asiel en migratie dankzij het beleid van ‘IJzeren Maggie’ tot het verleden behoren. Niets is echter minder waar.
In 2012 werden in België 21.461 asielaanvragen ingediend, die betrekking hadden op 28.285 personen, zowat de volledige bevolking van een gemeente als Temse of Herentals. Dat waren er dubbel zoveel als in 2007, toen 11.120 asielaanvragen werden ingediend, die betrekking hadden op 14.051 personen. Van de toenmalige EU-27 bekleedden we de vijfde plaats wat het aantal asielaanvragen per 1.000 inwoners betreft. Daarmee zakten we welgeteld één plaats in de rangschikking ten opzichte van 2011. België kreeg in 2012 nog steeds drie maal zoveel aanvragen per 1.000 inwoners als het gemiddelde voor de EU-27.
Uitwijzingsbeleid: bevel om te lachen?
De meest recente terugkeercijfers ogen alles behalve spectaculair. In 2012 werden 11.386 illegalen van het grondgebied verwijderd. Weliswaar is dit een stijging met meer dan 10 procent ten opzichte van 2011, maar in 2002 werden nog 14.576 illegalen effectief teruggestuurd.
Terwijl het aantal gevallen van vrijwillige terugkeer is toegenomen, geldt dat in veel mindere mate voor de gedwongen repatriëringen. De laatste vijf jaar schommelde het jaarlijkse aantal repatriëringen tussen de 3.500 en de 4.000. Tijdens de periode 2002-2006 waren het er ongeveer dubbel zoveel. De capaciteit van de gesloten centra, waar vreemdelingen met het oog op hun gedwongen repatriëring worden vastgehouden, daalde onder De Block zelfs tot 500 plaatsen tegenover meer dan 600 enkele jaren geleden.
Dat de eenzijdige nadruk op de vrijwillige terugkeer niet werkt, blijkt uit een vergelijking van het aantal verwijderingen met het aantal bevelen om het grondgebied te verlaten (BGV’s). De zogenaamde terugdrijvingen aan de grens worden buiten beschouwing gelaten, omdat het daarbij gaat om vreemdelingen die geen BGV ontvangen. In 2012 werden 76.497 BGV’s betekend aan illegalen, terwijl slechts 9.491 gedwongen repatriëringen en gevallen van vrijwillig vertrek plaatsvonden. Slechts van 12,4 procent van de in 2012 afgegeven BGV’s kan dus met zekerheid worden gezegd dat ze werden uitgevoerd! Afgaande op de cijfers voor de eerste negen maanden van 2013 is er geen sprake van enige beterschap. Zijn dergelijke bevelen nu om te lachen of om het grondgebied te verlaten?
Gezinshereniging: lawine niet gestopt
Aangezien de nieuwe wet op de gezinshereniging, goedgekeurd tijdens de periode van lopende zaken in de zomer van 2011, een aantal bijkomende voorwaarden invoerde, is het niet verwonderlijk dat het aantal verblijfsmachtigingen in het kader van gezinshereniging afnam. Terwijl in 2011 36.828 vreemdelingen om familiale redenen werden gemachtigd tot verblijf, waren het er in 2012 30.096. Deze daling is weliswaar substantieel, maar allerminst spectaculair. De immigratielawine als gevolg van gezinshereniging is in ieder geval niet gestopt. Het gaat jaarlijks tenslotte nog altijd om de bevolking van een gemeente als Asse of Tongeren.
Balans na twee jaar Maggie: gewogen en te licht bevonden.
Werner Somers