Voortrekkersmonument

Gesprek met een slachtoffer van de ANC-terreur

Terwijl de Zuid-Afrikaanse ANC-voorman Nelson Man­dela op sterven ligt/gestorven is/aan de beterhand is (gelieve te schrappen wat niet past) wordt door de binnen- en buitenlandse media niet op een lofbetuiging meer of minder gekeken.
Nog even en de argeloze jongere Vlaming gaat denken dat het ANC een soort ‘Leger des Heils’ is, met Mandela als heilige… Niets is natuurlijk minder waar.

Het ANC was een communistische terreurgroep die veel slachtoffers heeft gemaakt, niet alleen in haar oorlog samen met het Cubaanse leger tegen het Zuid-Afrikaanse leger, maar ook met terreuraanslagen. Een van de zwaarste aanslagen was die van 20 mei 1983, toen in de Kerkstraat in Pretoria een zware bom ontplofte. Er vielen achttien doden, blank en zwart, en honderden gewonden. ‘t Pallieterke sprak exclusief met een van de slachtoffers van toen, die liever anoniem blijft.

1.        U was een slachtoffer van de Kerkstraatbom. Hoe kwam het dat u in de buurt was van die aanslag? Kunt u iets meer over uzelf vertellen? Wat is of was uw beroep?
Op dat ogenblik was ik 52 jaar oud, gelukkig getrouwd en vader van drie jonge zoontjes – intussen welvarende getrouwde mannen. Vandaag neb ik vijf kleinkinderen en een achterkleinkind. Mijn rang als beroepsofficier bij de Suid-Afrikaanse Weermag, het Zuid-Afrikaanse leger, was die van commandant (luitenant-kolonel). Ik was samen met twee collega’s en vrienden op weg om onze legerbus te halen, die ons naar huis zou brengen. Ik ben begin 1991 met de rang van kolonel uit dienst getreden bij het bereiken van de statutaire ouderdom om af te treden, 60 jaar.

2.    Wat is er u op 20 mei 1983 overkomen?
Het tijdstip was 16.30 uur, toen de bom ontploft is. De politie heeft de lading later geschat op ongeveer 65 kg springstof. Die zat verstopt in een wagen, bedekt met een grote hoeveelheid staal- en ijzerschroot (voor een maximaal schrapneleffect). Ik ben vele meters door de lucht geblazen en ik belandde in een restaurant, zwaargewond. Geruime tijd stand ik op de lijst van personen in levensgevaar en was ik een paar maanden in het hospitaal. Mijn twee collega’s waren op slag dood. Ik had ook dood moeten zijn, maar de Almachtige God heeft anders beschikt. Mijn vrienden zijn al dertig jaar dood en ik geniet nog steeds van mijn gezin. Hoe verklaar je dat anders? Wij gedrieën bevonden ons binnen een straal van vijf meter (let wel: VIJF METER) van de bomauto toen de hel is losgebroken.

3. Werd er voor zover u weet door het ANC vooraf enige waarschuwing gegeven, om burgerslachtoffers te vermijden?
TOTAAL NIET. Voor hen was dit een “operationele aanval” tegen het Zuid-Afrikaanse leger. Het kon hen niet schelen hoeveel burgers gewond of gedood zouden warden. Dat was een deel van hun gewone tactiek (zoals het plaatsen van landmijnen op afgelegen boerderijen, enzovoort). Zij hebben het spitsuur uitgekozen. Honderden burgerlijke kantoorbedienden en anderen hadden gedaan met werken en waren op weg naar huis. Je moet weten dat dit stuk van de Kerkstraat deel uitmaakt van het drukste kantoorgebied van Pretoria, de administratieve hoofdstad van de Republiek Zuid-Afrika.

4. Werden de slachtoffers van de aanslag door de overheid of door het ANC op enige wijze vergoed?
Niet voor zover ik weet. Ik kan niet over anderen spreken, maar ik betwijfel het.

5. Staat er in Pretoria een monument of een gedenk-plaat voor de slachtoffers?
Nee. Helemaal niet.

6.    De opdrachtgever van de aanslag was ANC-man Tambo. Wat vindt u ervan dat onder meer een grote luchthaven in Zuid-Afrika naar die man vernoemd is?
Die naamsverandering werd doorgevoerd nadat het ANC het bewind overgenomen heeft. Zij wilden hem op die manier eren. Zoals vele anderen gebruik ik nog steeds de vorige naam en ik negeer de nieuwe.

7.    Er is veel te doen over de gezondheidstoestand van Mandela. Maar Mandela heeft lang gevangen gezeten omdat hij weigerde dat soort geweld af te wijzen. Hoe staat u tegenover de manier waarop hij internationaal aanbeden wordt?
Mandela was een ANC-terroristenleider die het niet erg vond bommen te vervaardigen en ze te plaatsen. Zijn aanvankelijke doodstraf werd verzacht tot een gevangenisstraf. Hij is later, na 27 jaar gevangenisstraf, vrijgelaten. Zijn pogingen tot verzoening hebben hem mettertijd ook bij de blanken respect bezorgd. Ik beschouw hem nog steeds als het ‘geweten’ van het ANC en hij heeft werkelijk veel gedaan om het baldadige ANC “in toom te houden”. Ik denk dat wij hem gaan missen.

8. Hebt u die aanslag volledig verwerkt? Blijven er toch nog herinneringen hangen?
Die gebeurtenis is zo vers in mijn herinnering, als de dag van gisteren! De herinneringen blijven dagelijks opduiken. Dat sterke, gezonde lichaam van vroeger, dat alles zonder moeite kon doen, wordt niet makkelijk vergeten wanneer al die ernstige verwondingen zich bij vrijwel elke gelegenheid weer laten voelen. Maar de persoonlijke ontmoeting met mijn Schepper heeft dit alles voor mij toch zin gegeven. Ik geniet van een gezegende oude dag.

Bron: ‘t Pallieterke, grafische bewerking Golfbrekers

Meer over dit thema bij http://www.idverzet.org/2013/06/29/actie-tegen-de-verheerlijking-van-de-terrorist-mandela/