De nieuwe Zonnekoning: kaviaar-socialist Hollande
Het speelt geen enkele rol uit welke politieke richting de grote baas komt. Eens bovenaan de ladder wordt het geld van het volk erdoor gejaagd. Dat telt natuurlijk ook – en zelfs nog veel meer – voor socialisten. De president van Frankrijk is geen uitzondering.
Eén van de geheimste plekken van het Elysée ligt net naast het onderaardse commandocentrum van de Franse atoomstrijdmachten: de wijnkelder.
15.000 flessen van de edelste wijnranken liggen hier te wachten: Châteaux Petrus, Figeac, Ausone en Yquem, top Boergondiërs en uitgezochte millésimes champagnes.
Sinds 2007 heerst er over dit flessenrijk een vrouw: chef-sommelière Virginie Routis kiest de wijntjes, die bij de president op tafel komen. Zowel voor gewone werkdagen als voor festiviteiten. Ze mag niet veel verraden, Virginie Routis, alleen dat alle wijnen van eigen bodem zijn en dat ze vandaag goedkoper moeten zijn dan vroeger.
Net kreeg de president een complimentje van het Rekenhof, omdat hij tijdens zijn eerste ambtsjaar 6 miljoen euro gespaard heeft. Niet uitsluitend bij de wijn, maar ook bij het eten, bij de bloemen, bij reizen en andere onkosten. Niet dat monsieur Hollande de broeksriem heeft moeten aanhalen. Met een jaarbudget van 102.9 miljoen euro mag hij nog altijd dubbel zoveel uitgeven als de Queen van het Verenigd Koninkrijk.
“Château” noemen de Fransen het werkterrein van hun president en dat is een korte en duidelijke beschrijving van een plaats waar de president van de republiek kon heersen zoals een koning zonder kroon. Tot 2008 kregen de uitgaven van de president geen enkele controle. De wisselende meerderheden in het parlement keurden het budget goed zonder veel vragen te stellen. Dat deed men gewoon niet: de republikeinse vorst in zijn portemonnee kijken. De oprichter van de Vijfde Republiek, Charles de Gaulle, vond het niet nodig zijn kosten te laten nazien. En het was bij hem ook niet nodig. De generaal betaalde de stroomrekeningen van zijn privé vertrekken in het Elysée zelf, uit zijn eigen zak. En als hij zijn familie uitnodigde, dan werden de kosten voor de maaltijden, ook door hemzelf betaald.
Zijn opvolgers zagen het enigszins anders. Bij de chique omgeving met damast, marmer, kroonluchters en gouden zuilen, hoorde een passende levensstijl. De Gaulle was de uitzondering in de rij potvertierende ongekroonde presidenten.
De president is immers een uitverkorene in dit tranendal: een lakei met gouden halsketting en witte glacé handschoenen loopt steeds voor hem uit om de goegemeente zijn komst aan te kondigen “Monsieur le Président de la République”. Hollande, die tijdens zijn verkiezingsstrijd beloofd had “normaal” te blijven, groeit merkbaar in zijn rol als opperhoofd der Fransen met alle grandeur van een middeleeuwse vorst.
Hij spotte met Sarkozy’s inbeslagname van weekeindverblijf La Lanterne, niet ver van Versailles, maar intussen heeft Hollande de geneugten van deze residentie met zwembad en tennisplaats ook voor zichzelf opgeëist. Het Rekenhof vindt dat het gebruik maar eens “volgens de voorschriften” moet vastgelegd worden. Maar voorschriften zijn er niet, daarentegen wel een heleboel tradities. En die traditie, het gebruik van La Lanterne, zegt dat dit eigenlijk de eerste minister toekomt. Hollande veegt er vierkant zijn voeten aan.
Over het gebruik van de zgn. presidentiële residenties in Brégancon aan de Middellandse Zee, in Marly-le-Roi bij Parijs, in Rambouillet met de jachtterreinen of in Souzy-la-Briche kunnen de Franse presidenten vrij beslissen en beschikken. Mitterrand liet zijn buitenechtelijke dochter Mazarine bijna elke week rijlessen geven in Souzy-la-Briche. De Franse belastingbetaler wist toen nog niet dat Mitterrand op hun kosten een tweede gezin onderhield. Presidentsvrouw Bernadette Chirac kreeg voorwaar medelijden met bondskanselier Schröder toen hij haar bij een staatsdiner verklapte dat hij de vliegtickets van zijn privéreisjes zelf moest betalen. “Ongehoord, deze controlewaanzin!” reageerde de presidentsvrouw.
Tenminste René Dosière, een socialistische volksvertegenwoordiger uit Picardië, droomt al lang van een strenge controle en meer transparantie in het huishouden van de president. Hij beschrijft Hollande als een “absoluut monarch”, die zowel zijn eigen budget als zijn salaris naar goeddunken mag bepalen. Sinds 2008 mag het Rekenhof de onkosten bekijken. Tot dan kon het Elysée zich vrij bedienen.
Floriaan Terbeke
Vertaald, ingekort en bewerkt artikel uit http://www.faz.net/aktuell/politik/ausland/europa/frankreichs-praesidenten-das-suesse-leben-der-ungekroenten-koenige-12286998.html